Niccolò Machiavelli werd op 3 mei 1469 geboren te Firenze in Italië. Hij zou uiteindelijk zijn hele leven wijden aan politiek en patriotisme. Tegenwoordig wordt hij echter vooral in verband gebracht met corruptie en totalitaire regimes. De reden hiervoor is het kleine boekje, “De Prins”, dat hij schreef om aan invloed te winnen bij de de Medici-familie, op dat moment de machthebbers in Firenze. Zijn politieke genialiteit werd en wordt nog steeds overschaduwd door een onterechte reputatie, verkregen door het misverstaan van zijn politieke visie.

Portret van Niccolò Machiavelli

Machiavelli zijn leven was zeer interessant. Hij leidde een onbeschreven jeugd in Firenze en de belangrijkste politieke ervaring uit zijn kindertijd was het vanop afstand observeren van Savanarola. Kort nadat die Savanarola werd gexecuteerd, kwam Machiavelli in de Firenzische regering als secretaris. Hij maakte snel promotie en werd ingezet bij diplomatieke missies. Hij ontmoette tal van belangrijke politieke figuren, inclusief de Paus en de koning van Frankrijk, maar niets of niemand had zon invloed op hem als de prins van de Kerkelijke Staten, Cesare Borgia. Borgia was een wreed man, net zoals die uit “De Prins”. Eigenlijk had Machiavelli het niet zo voor Borgias manier van werken, maar hij was er wel van overtuigd dat met een leider als hem, de Florenteinen Italië zouden kunnen herenigen – de grote droom van Machiavelli. Ongelukkig genoeg voor hem, kwam de de Medici-familie aan de macht en werd de republiek opgegeven en hij werd uit zijn functie ontzet. Omdat hij werkloos was, werd Machiavelli verplicht om over politiek te schrijven in plaats er zelf actief aan deel te nemen. Zijn diplomatieke missies waren zijn laatste opdrachten voor de overheid.

Standbeeld van Niccolò Machiavelli (Italian Wikipedia / CC BY-SA 3.0)

Toen hij werd ontslagen, wou hij koste wat kost zijn job terug. In een poging in de gunst te komen van de de Medicis, schreef hij een boek met wat hij dacht hun ideeën en doelen waren en dat boek dan aan hen op te dragen. Dat was dan “De Prins”. Alweer pech, want de de Medicis konden zich niet vinden in zijn schrijfsel en weer moest Machiavelli op zoek naar ander werk. Intussen had het grote publiek lucht gekregen van zijn boek en ze reageerde furieus. De mensen vroegen zich af hoe wreed de man met zulke kwaadaardige gedachten wel niet moest zijn. Het boek zou hem de rest van zijn leven en tot lang na zijn dood blijven achtervolgen. Om zijn werkelijke politieke mening en visie te leren kennen, moet men eigenlijk “Verhandelingen over Livius” lezen, waarin hij zijn persoonlijke politiek filosofie uit de doeken doet. Maar onvoldoende mensen hebben het gelezen – noch toen en noch nu – en zo blijft “De Prins” het publieke beeld van Machiavelli bepalen.

Enkele jaren later werd de de Medici familie uit Firenze verbannen. De reupubliek werd heringevoerd en Machiavelli was kandidaat voor de regering. Maar de reputatie van “De Prins” deed hem weer de das om, daar de mensen erdoor overtuigd waren dat Machiavelli dezelfde idealen had als de de Medicis en dus werd hij niet verkozen. Vanaf dan ging het zowel met zijn politieke carrière als met zijn gezondheid snel bergaf. Hij stierf enkele maanden later op 58-jarige leeftijd, in 1527.

Omdat liefde en angst nauwelijks tegelijkertijd kunnen bestaan, is het, indien we moeten kiezen, veel veiliger om gevreesd dan geliefd te worden.

Niccolò Machiavelli